int(6899)
Regio Hart van Brabant heeft belangrijke stappen gezet op weg naar de energie- en klimaatdoelen in 2030. Dat blijkt uit de Voortgangsrapportage REKS ‘23, die laat zien hoe het staat met de uitvoering van de Regionale Energie- en Klimaatstrategie 1.0 (REKS) uit juli 2021. Zo wordt inmiddels bijna 500 MWh aan elektriciteit per jaar duurzaam opgewekt en is er een Regionale Klimaatagenda vastgesteld. Toch zijn er ook nog de nodige uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van netcongestie en vergunningverlening voor wind- en zonneparken.
| Regionale Energie- en Klimaatstrategie Regio Hart van Brabant Met de Regionale Energie- en Klimaatstrategie (REKS) brengen we in Hart van Brabant in kaart hoe en waar we energie kunnen besparen en duurzaam kunnen opwekken en hoe we onze omgeving kunnen aanpassen aan het veranderende klimaat. Dat doen we met zorg voor de natuur, zodat we er fijn en veilig kunnen wonen en werken, nu en in de toekomst. |
Duurzame elektriciteit
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat we in Nederland in 2030 minstens 49 procent minder CO2 uitstoten dan in 1990. Dat kan door energie te besparen, door woningen en gebouwen zonder aardgas te verwarmen en door elektriciteit duurzaam op te wekken. Regio Hart van Brabant wil daarom in 2030 in totaal 1 Terawattuur (TWh) elektriciteit per jaar duurzaam opwekken. Daarvan is inmiddels bijna de helft gerealiseerd. Dat komt onder andere door een flinke groei van zonnepanelen op bedrijfsdaken, bijvoorbeeld op distributiecentra. De verwachting is nu dat de regio in 2030 jaarlijks 1.312.000 MWh opwekt, ruim meer dan in de REKS 1.0 staat.
Energiehubs en Publiek Ontwikkelbedrijf
Die sterke groei van zonnepanelen leidt tot een scheve verhouding tussen opwek door zon en door wind, waardoor het elektriciteitsnetwerk inefficiënt wordt belast. Daarom zet de regio sterk in op de opwek van windenergie in energiehubs. Dat zijn clusters van wind- en/of zonneparken waar slimme combinaties worden gemaakt met klimaatadaptatie, recreatie, warmte-opwek, mobiliteitsoplossingen, energieopslag en -distributie. Daarvoor zijn in de REKS 1.0 zogenaamde zoekgebieden aangewezen.
De gemeente Waalwijk is al bezig met de ontwikkeling van energiehubs op haar grondgebied. De overige gemeenten bundelen hun krachten door, samen met het Energiefonds Brabant, in de zomer van 2023 het Publiek Ontwikkelbedrijf REKS B.V. op te richten.
Warmte en energiebesparing
Een andere manier om de CO2-uitstoot te verminderen is het verwarmen van woningen en gebouwen zonder aardgas. In de REKS 1.0 is daarom een Regionale Structuur Warmte (RSW 1.0) opgenomen, met daarin mogelijkheden voor de overstap op andere, duurzame warmtebronnen. Inmiddels is verder onderzoek gedaan. De resultaten daarvan staan in de RSW2.0, die zich richt op de mogelijkheden van warmtenetten (zoals het Amernet) en geothermie (het gebruik van aardwarmte) in de regio.
Ook energiebesparing is cruciaal in de energietransitie. Bestaande gebouwen isoleren is de meest logische manier, bleek uit de RSW1.0. Minimaal 20 procent energiebesparing is noodzakelijk in 2030, maar 50 procent energiebesparing richting 2050 is wenselijk. Gemeenten hebben daarom veel aandacht besteed aan energiebesparing, ook vanwege de groeiende energiearmoede. Ook ondersteunt een kwartiermaker de gemeenten bij het organiseren van regionale samenwerking op deze onderwerpen.
Klimaatadaptatie
Klimaatadaptatie, het aanpassen van onze omgeving aan het veranderende klimaat, is in Hart van Brabant geïntegreerd in de REKS. In de afgelopen twee jaar is een Regionale Klimaatagenda vastgesteld met daarin concrete projecten die de regio gaat uitvoeren. De Regionale Klimaatagenda zal mede gefinancierd worden door het op te richten Regionaal Klimaatfonds, waarin 4 miljoen euro wordt gestort door het Publiek Ontwikkelbedrijf REKS BV. In de projecten worden niet alleen maatregelen genomen om onze omgeving aan te passen aan het veranderend klimaat, maar wordt ook gewerkt aan herstel van natuur en biodiversiteit.
Uitdagingen en draagvlak
Hart van Brabant zet dus belangrijke stappen in de energie- en klimaattransitie. Toch zijn er ook de nodige uitdagingen bij het halen van de doelstellingen. Zo vormen de hoogtebeperkingen vanwege de defensieradar een belangrijke belemmering voor windmolens in de energiehubs. Daardoor is de inpassing van windmolens moeilijk. Ook het overvolle elektriciteitsnet (netcongestie) is een probleem, omdat er daardoor onvoldoende mogelijkheden zijn om windmolens en zonnepanelen aan te sluiten. Eric Logister, wethouder in Oisterwijk en bestuurlijk opdrachtgever REKS: “Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, hebben we nauw overleg met de netbeheerders en defensie. Tegelijkertijd zien we ook een uitdaging in de vergunningverlening voor wind- en zonneparken. De afgesproken deadline daarvoor is 1 januari 2025. Het zal een hele inspanning vergen om die datum te halen.”
Ondanks de uitdagingen wordt er vooralsnog van uitgegaan dat realisatie van het REKS-bod 1.0 voor 2030 haalbaar is. Daarvoor is draagvlak in de maatschap cruciaal. Daarom wordt er veel aandacht besteed aan het informeren en betrekken van inwoners, organisaties, volksvertegenwoordigers en bestuurders. Eric Logister: “Nadat de REKS 1.0 is vastgesteld zijn we van beleid meer naar uitvoering gegaan. Dat zie je terug in de intentieverklaring om samen te werken met de lokale energiecoöperaties. Maar ook in de klimaatdialogen die we hebben gevoerd en de energie- en klimaatsafari en roadshows die we organiseerden. En natuurlijk blijven we, net als bij de ontwikkeling van de REKS, nauw samenwerken met onze partners, zoals de natuurorganisaties, woningcorporaties en ZLTO.”
Meer weten over de Regionale Energie- en Klimaattransitie in Regio Hart van Brabant? Kijk dan op regio-hartvanbrabant.nl/REKS.
