int(7658)
De gemeenten Dongen, Gilze-Rijen, Goirle, Heusden, Loon op Zand, Oisterwijk en Tilburg en het Energiefonds Brabant gaan gezamenlijk wind- en zonneparken ontwikkelen om duurzame elektriciteit op te wekken. Deze week hebben zij besloten om daarvoor het Publiek Ontwikkelbedrijf REKS B.V. (‘Publiek Ontwikkelbedrijf’) op te richten. De gemeente Hilvarenbeek sluit op korte termijn aan. Met dit ontwikkelbedrijf pakt en houdt de overheid regie op de energietransitie, garandeert zij lokaal eigendom en wordt ook geïnvesteerd in klimaatmaatregelen binnen de regio. Daarmee neemt deze regio een unieke positie in Nederland in.
Regionale opgave, lokale participatie
Het Publiek Ontwikkelbedrijf komt voort uit de Regionale Energie- en Klimaatstrategie (REKS). Hierin hebben gemeenten, waterschappen en provincie Noord-Brabant plannen gemaakt voor de opwek van duurzame elektriciteit in ‘energiehubs’. Dat zijn grootschalige wind- en/of zonneparken. Veranderingen in de leefomgeving zijn daarbij onvermijdelijk. Daarom is afgesproken dat inwoners betrokken worden bij de besluitvorming (participatie), maar dat zij ook mee moeten kunnen praten in de planfase, participeren en (financieel) profiteren bij de exploitatie. Dit heet lokaal eigendom.
Met een publiek ontwikkelbedrijf kunnen de overheden meer grip houden en tempo maken bij de ontwikkeling van de energiehubs. Rik Grashoff, wethouder in Tilburg en voorzitter van Stuurgroep Publiek Ontwikkelbedrijf: “We willen de overstap naar duurzame energie zo snel mogelijk voor elkaar krijgen. Daarvoor moet je er hard aan trekken. Wij doen dat door het initiatief te nemen bij de ontwikkeling van wind- en zonneparken. Bovendien staan we daarmee met onze handen aan het stuur en kunnen we beter sturen op inwonerparticipatie en minimaal 50 procent lokaal eigendom. Zo profiteren inwoners en bedrijven in de regio maximaal van de energie-opwek.”
Unieke ontwikkeling in Nederland
De keuze voor een publiek ontwikkelbedrijf voor de ontwikkeling van wind- en zonneparken is uniek in Nederland. Grashoff: “Oorspronkelijk waren alle Nederlandse energiebedrijven van de overheid. Andere publieke voorzieningen, zoals de waterleidingsbedrijven, zijn ook van de overheid. Historisch gezien is een publiek ontwikkelbedrijf dus geen gekke gedachte. Toch zie je in de praktijk dat wij de enige regio zijn die het zo aanpakt bij een publiek belang als energie. Daar ben ik best trots op.”
Wat Hart van Brabant nog meer van andere regio’s onderscheidt is de gezamenlijk gevoelde verantwoordelijkheid voor het oppakken van klimaatadaptatieprojecten. Denk daarbij aan het klimaatbestendig inrichten van een beekdal of bedrijventerrein. Het Publiek Ontwikkelbedrijf maakt het mogelijk om klimaatprojecten uit de Regionale Klimaatagenda te financieren. Daarvoor stort het 4 miljoen euro in een nog op te richten Regionaal Klimaatfonds, waarvan 2 miljoen euro direct bij de oprichting.
De overheid als aandeelhouder
Het Publiek Ontwikkelbedrijf werd op 13 juli 2023 opgericht door de deelnemende gemeenten en het Energiefonds Brabant (EFB) als aandeelhouders. Het EFB wordt beheerd door de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). In de gemeente Hilvarenbeek neemt het college van burgemeester en wethouders op 18 juli een definitief besluit over deelname aan het Publiek Ontwikkelbedrijf. De gemeente Waalwijk is al verder in het proces om tot twee energiehubs op haar grondgebied te komen en heeft ervoor gekozen de ontwikkeling zelf op te pakken. Ook hier wordt veel aandacht besteed aan lokale participatie en de realisatie van ten minste 50 procent lokaal eigendom.
De weg naar oprichting was volgens Grashoff soms “best complex”: “Elke gemeente heeft haar eigen opvattingen, belangen en afwegingen en doorloopt haar eigen besluitvormingsproces. Om toch tot zo’n gezamenlijk resultaat te komen, is vertrouwen en volledige transparantie nodig. Dat is gelukt. De oprichting van het Publiek Ontwikkelbedrijf is een mooie mijlpaal, maar nu begint het pas echt. Als we in samenspraak met de omgeving de locatie van de energiehubs gaan bepalen, wordt het voor onze inwoners concreet.”
| Regionale Energie- en Klimaatstrategie Regio Hart van Brabant Met de Regionale Energie- en Klimaatstrategie (REKS) brengen we in Hart van Brabant in kaart hoe en waar we energie kunnen besparen en duurzaam kunnen opwekken en hoe we onze omgeving kunnen aanpassen aan het veranderende klimaat. Dat doen we met zorg voor de natuur en ons landschap, zodat we er fijn en veilig kunnen wonen en werken, nu en in de toekomst. In de REKS streven we naar minimaal 50 procent lokaal eigendom bij projecten voor de opwek van duurzame energie. Dat betekent dat inwoners daadwerkelijk mogen meepraten, meedoen en mee mogen profiteren in de exploitatie van de energiehubs. Kijk voor meer informatie op regio-hartvanbrabant.nl/reks. |
